www.ekivolos.gr          

   http://ekivolosblog.wordpress.com

    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ekivolos@gmail.com

                                  ekivolos_@hotmail.com

                                  ekivolos@ekivolos.gr

«Όποιος σκέπτεται σήμερα, σκέπτεται ελληνικά,

έστω κι αν δεν το υποπτεύεται.»

                                                                                                                 Jacqueline de Romilly

«Κάθε λαός είναι υπερήφανος για την πνευματική του κτήση. Αλλά η ελληνική φυλή στέκεται ψηλότερα από κάθε άλλη, διότι έχει τούτο το προσόν, να είναι η μητέρα παντός πολιτισμού.» 

                                                                                                                                                                     U.Wilamowitz

ΕΣΤΙΑΖΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

«Τό ἑλληνικό μέτρον εἶναι τό πένθος τοῦ Λόγου»

Παναγιώτης Στάμος

Κλασσικά κείμενα-αναλύσεις

Εργαλεία

Φιλολόγων

Συνδέσεις

Εμείς και οι Αρχαίοι

Η Αθηναϊκή δημοκρατία

Αρχαία

Σπάρτη

ΣΧΕΤΙΚΗ

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Θουκυδίδης

Το Αθηναϊκό πολίτευμα 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟ

 

Peter Suber

Professor of Philosophy Department of Philosophy, Earlham College

 

Στις μέρες μας, σκεπτικιστές λέμε τους μονίμως δύσπιστους που σε όλους, και για ο,τιδήποτε, λένε, «Όχι» ή «Αμφιβάλλω» ή «Πώς το ξέρεις;» ή «Δεν σε πιστεύω» ή «Απόδειξέ το». Πάντως, σ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της φιλοσοφίας, η φήμη των σκεπτικιστών κατά καιρούς υπήρξε ακόμα χειρότερη.

Οτιδήποτε είναι δυνατό κανείς να πιστέψει, κάποιος άλλος μπορεί να μη το πιστέψει· άλλος, πάλι, μπορεί να παραμείνει αβέβαιος ή αδιάφορος. Για έναν πιστό, οτιδήποτε έξω από την πίστη του είναι απιστία -και τούτη η «απιστία» περιλαμβάνει ολόκληρη εκείνη την ενδιαφέρουσα περιοχή που ξεκινά από την απερίφραστη άρνηση και εκτείνεται στον δισταγμό και τα ανάμικτα συναισθήματα, μέχρι και στην πλήρη αδιαφορία. Ο «σκεπτικισμός» κατέληξε να είναι ένας όρος που κλείνει μέσα του όλες αυτές τις διαφορετικές στάσεις. Σε μια δογματική κουλτούρα, ήταν φυσικό ο όρος να αποκτήσει σημασία μειωτική' αναφερόταν σε κείνους που αμφέβαλαν, σε εποχές που η αμφιβολία προκαλούσε αγανάκτηση και α­ντιδράσεις.¹ Κι όμως, για τους αρχαίους εφευρέτες του, τους Έλληνες Σκεπτικούς, ο «σκεπτικισμός» είχε μια ξεκάθαρη και ακριβή σημασία -κάθε άλλο παρά μειωτική.

Συγκρινόμενος με μη σκεπτικιστικές φιλοσοφικές θέσεις, ο σκεπτικισμός είναι πολύ απλός. Ευκολονόητος, αν και συνήθως συγχέεται με πράγματα άσχετα μ’ αυτόν. Λόγου χάρη, θρησκευτικός σκεπτικισμός δεν είναι η αθεΐα. Ούτε καν ο αγνωστικισμός. Κανένας γνήσιος Σκεπτικός δεν είναι αρνητικός ούτε απορριπτικός προς οποιαδήποτε θεωρία, οποιαδήποτε υπόθεση, οποιαδήποτε πεποίθηση. Μάλιστα, αυτό είναι και το μόνο εμπόδιο στο να καταλάβουμε σωστά τον σκεπτικισμό: το ότι νομίζουμε πως ήδη ξέρουμε περί τίνος πρόκειται· όμως πέφτουμε έξω. Και για τους Σκεπτικούς, τούτη η αβάσιμη αξίωσή μας ότι κατέχουμε κάτι, είναι από μόνη της ένα από τα μεγαλύτερα αμαρτήματα, και ονομάζεται ποικιλοτρόπως, απερισκεψία, έπαρση, περηφάνεια, προπέτεια, δογματισμός, θράσος και αξιοκατάκριτη άγνοια.

Για τους Έλληνες, «σκέψις»* σήμαινε εξέταση, και ο Σκεπτικός ήταν ένας ερευνητής. Αυτοαποκλήθηκαν Σκεπτικοί διότι η ουσία της θέσης τους δεν ήταν η αμφιβολία ή η άρνηση ή η απιστία, μα η συνεχής διερεύνηση. Λόγου χάρη, δεν πίστευαν ότι θεός υπάρχει πραγματικά, αλλά ούτε και το αρνούνταν. Ούτε υποστήριζαν - όπως οι αγνωστικιστές - ότι κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να μάθει με βεβαιότητα. Ο Σκεπτικός έλεγε: «Προσωπικά, και προς το παρόν, δεν το γνωρίζω - προσπαθώ όμως να το διαπιστώσω.»...[Λήψη όλου του αρχείου]